Święty Malachiasz, irlandzki biskup z XII wieku, pozostaje jedną z najbardziej enigmatycznych postaci w historii Kościoła katolickiego. Jego przepowiednie, znane jako „Proroctwo papieży”, od wieków budzą fascynację i niepokój. Lista 112 łacińskich sentencji, które miały opisywać kolejnych następców świętego Piotra, aż po ostatniego papieża, zwanego Piotrem Rzymianinem, jest przedmiotem licznych interpretacji. Niektórzy widzą w niej proroczą wizję, inni – XVI-wieczne fałszerstwo. Poznaj Malachiasza, formę jego przepowiedni, dowiedz się które uznano już za spełnione, Proroctwo Malachiasza – poznaj najbardziej przejmujące wizje, które wciąż czekają na wypełnienie
Życie Malachiasza. Irlandzki święty i wizjoner
Malachiasz, znany także jako Máel Máedóc Ua Morgair, urodził się w 1094 roku w Armagh, w Irlandii. Jako młody człowiek wyróżniał się pobożnością i ascetycznym stylem życia. W 1119 roku przyjął święcenia kapłańskie, a kilka lat później został biskupem Connor, by w 1132 roku objąć stanowisko arcybiskupa Armagh, najstarszej diecezji irlandzkiej. Jego życie było naznaczone pielgrzymkami i reformami Kościoła, który w tamtym czasie zmagał się z wewnętrznymi podziałami i moralnym upadkiem. Malachiasz zasłynął jako człowiek obdarzony darem jasnowidzenia, co potwierdzał jego biograf, święty Bernard z Clairvaux, choć nie wspominał nic o przepowiedni dotyczącej papieży.
W 1139 roku Malachiasz udał się do Rzymu na zaproszenie papieża Innocentego II, by omówić sprawy Kościoła irlandzkiego. To właśnie wtedy, według legendy, miał doznać wizji, w której ujrzał wszystkich przyszłych papieży aż do końca świata. Swoje objawienia spisał w formie krótkich, zagadkowych zdań po łacinie, które miały charakteryzować każdego z następców świętego Piotra. Manuskrypt z przepowiedniami miał zostać złożony w archiwach watykańskich, gdzie przeleżał w zapomnieniu przez ponad 400 lat, aż do jego publikacji w 1595 roku przez benedyktyńskiego mnicha Arnolda Wiona, w dziele „Lignum Vitae”. Brak wzmianek o przepowiedni w dokumentach z czasów Malachiasza oraz jej nagłe pojawienie się w XVI wieku skłoniły wielu historyków do uznania jej za fałszerstwo, stworzone być może w celu wpłynięcia na wybór konkretnego kandydata na papieża podczas konklawe.
Malachiasz zmarł w 1148 roku w klasztorze Clairvaux, w ramionach swojego przyjaciela Bernarda. Kanonizowany w 1190 roku przez papieża Klemensa III, pozostawił po sobie dziedzictwo reformatora i mistyka, którego wizje wciąż inspirują i niepokoją.
Forma przepowiedni. Zagadkowe łacińskie sentencje
Proroctwo Malachiasza to zbiór 112 krótkich fraz w języku łacińskim, z których każda miała opisywać jednego papieża, począwszy od Celestyna II, wybranego w 1143 roku. Sentencje są enigmatyczne, często symboliczne, odnoszące się do herbu papieża, miejsca jego urodzenia, wydarzeń związanych z jego pontyfikatem lub cech charakterystycznych jego papieskich rządów. Na przykład pierwsza fraza, „Ex castro Tiberis” (z zamku nad Tybrem), została powiązana z Celestynem II, urodzonym w Città di Castello, mieście leżącym nad Tybrem. Inne motta, takie jak „Lumen in coelo” (światło na niebie), odnoszono do papieża Leona XIII, w którego herbie widniała kometa.
Charakter przepowiedni sprawia, że ich interpretacja jest trudna i często dokonywana post factum. Krytycy wskazują, że motta opisujące papieży przed 1590 rokiem są znacznie bardziej precyzyjne niż te dotyczące późniejszych pontyfikatów, co wzmacnia teorię o fałszerstwie. Ponadto brak jakichkolwiek dowodów na istnienie manuskryptu przed XVI wiekiem oraz fakt, że przepowiednia nigdy nie pozwoliła przewidzieć wyboru papieża przed jego elekcją, budzą wątpliwości co do jej autentyczności. Mimo to zwolennicy przepowiedni dostrzegają w niej niezwykłą trafność, szczególnie w odniesieniu do współczesnych papieży, i traktują ją jako przestrogę przed nadchodzącymi wydarzeniami.
Proroctwo Malachiasza – spełnione przepowiednie. Symbolika i interpretacje
Wiele sentencji Malachiasza uznano za spełnione, choć ich dopasowanie do konkretnych papieży często wymaga twórczej interpretacji. Jednym z najczęściej przytaczanych przykładów jest fraza „Pastor et nauta” (pasterz i żeglarz), przypisana Janowi XXIII, który przed wyborem na papieża był patriarchą Wenecji, miasta związanego z morzem i gondolami. Jego pontyfikat, naznaczony zwołaniem Soboru Watykańskiego II, był postrzegany jako czas pasterskiego przewodzenia Kościołowi w burzliwych czasach.
Kolejna fraza, „Flos florum” (kwiat kwiatów), została powiązana z Pawłem VI, którego herb zawierał trzy lilie heraldyczne. Choć krytycy zauważają, że kwiaty pojawiały się w herbach wielu papieży, zwolennicy przepowiedni widzą w tym wyraźny znak. Z kolei Jan Paweł I, którego krótki, zaledwie 33-dniowy pontyfikat wstrząsnął Kościołem, został opisany jako „De medietate lunae” (z połowy księżyca). Wybór tego papieża miał miejsce dzień po ostatniej kwadrze księżyca, a jego śmierć nastąpiła tuż przed połową cyklu księżycowego, co wielu uznało za zadziwiającą zgodność z frazą proroctwa.
Jednym z najbardziej przekonujących przykładów jest fraza „De labore solis” (z pracy słońca), przypisana Janowi Pawłowi II. Karol Wojtyła urodził się 18 maja 1920 roku, w dniu częściowego zaćmienia słońca, a jego pogrzeb 8 kwietnia 2005 roku zbiegł się z hybrydowym zaćmieniem słońca. Dodatkowo jego liczne pielgrzymki po świecie porównywano do wędrówki słońca po niebie, a pochodzenie z Polski, kraju na wschodzie, łączono z symbolicznym wschodem słońca. Następca Jana Pawła II, Benedykt XVI, został opisany jako „Gloria olivae” (chwała oliwki). Wybór imienia Benedykt nawiązywał do zakonu benedyktynów, których symbolem jest gałązka oliwna, co wielu uznało za potwierdzenie przepowiedni.
Te przykłady, choć fascynujące, budzą spory. Sceptycy twierdzą, że ogólność fraz pozwala dopasować je do niemal każdego papieża, a interpretacje są tworzone po fakcie. Jednak dla zwolenników przepowiedni każda zgodność jest dowodem na nadprzyrodzony charakter wizji Malachiasza.
Piotr Rzymianin. Najbardziej przejmująca przepowiednia o papieżu
Ostatnia sentencja na liście Malachiasza, dotycząca 112. papieża, jest najbardziej tajemnicza i niepokojąca. Brzmi ona: „In persecutione extrema sacrae romanae ecclesiae sedebit Petrus Romanus, qui pascet oves in multis tribulationibus, post quae urbs septis collis destruetur, et Judex tremendus judicabit populum suum. Finis”. W tłumaczeniu oznacza to: „W czasie ostatecznego prześladowania świętego Kościoła rzymskiego zasiądzie Piotr Rzymianin, który będzie paść owce wśród wielu cierpień, po czym miasto siedmiu wzgórz zostanie zniszczone, a straszliwy Sędzia osądzi lud swój. Koniec.” Ta przepowiednia, w przeciwieństwie do poprzednich, jest dłuższa i bardziej szczegółowa, co nadaje jej apokaliptyczny wydźwięk.
Piotr Rzymianin, ostatni papież, miałby rządzić w czasach wielkich ucisków, prowadząc Kościół przez prześladowania, aż do zniszczenia Rzymu, zwanego miastem siedmiu wzgórz. Wielu interpretatorów wiąże tę wizję z końcem świata lub radykalną przemianą Kościoła. Po wyborze papieża Franciszka w 2013 roku, który był 112. papieżem na liście (jeśli liczyć od Celestyna II), pojawiły się spekulacje, czy to właśnie on jest Piotrem Rzymianinem. Fakt, że Franciszek był biskupem Rzymu, a jego pontyfikat przypadał na czas głębokich podziałów w Kościele i globalnych niepokojów, podsyca te teorie. Jednak brak numeru porządkowego przy ostatniej sentencji w oryginalnym tekście sugeruje, że między Benedyktem XVI („Gloria olivae”) a Piotrem Rzymianinem może być jeszcze jeden lub więcej papieży, co komplikuje interpretację.
Przepowiednia o Piotrze Rzymianinie jest szczególnie przejmująca ze względu na jej eschatologiczny charakter. Obraz zniszczenia Rzymu i sądu ostatecznego budzi skojarzenia z Apokalipsą świętego Jana, a brak jasności co do tożsamości ostatniego papieża pozostawia pole do licznych spekulacji. Niektórzy wskazują na potencjalnych kandydatów (tekst piszę przed kolejnym konklawe), takich jak kardynał Pietro Parolin czy Peter Turkson, których imiona nawiązują do Piotra, ale żadna z tych teorii nie znajduje potwierdzenia w faktach.
Proroctwa wciąż czekające na spełnienie
W Bazylice świętego Pawła za Murami w Rzymie, gdzie znajdują się portrety wszystkich papieży, po wizerunku Franciszka pozostaje jedno puste miejsce, co niektórzy interpretują jako znak, że kolejny papież może być tym ostatnim. Inni jednak twierdzą, że przepowiednia może dotyczyć odległej przyszłości, a Kościół czeka jeszcze wiele pontyfikatów.
Dodatkowym elementem, który podsyca zainteresowanie, jest brak precyzji w liczeniu papieży. Jeśli uwzględnić antypapieży, lista Malachiasza może być dłuższa, co oddala moment spełnienia się przepowiedni o Piotrze Rzymianinie. Niektórzy badacze wskazują także na inne przepowiednie, takie jak wizje Nostradamusa czy królowej Saby, które w podobny sposób zapowiadają koniec papiestwa, choć w mniej precyzyjnej formie. Na przykład Nostradamus pisał o „wielkim papieżu”, który zmieni miejsce, co może nawiązywać do upadku Rzymu, ale jego czterowiersze są jeszcze bardziej niejasne niż sentencje Malachiasza.
Kontrowersje i sceptycyzm. Fałszerstwo czy wizja?
Proroctwo Malachiasza i jego autentyczność od dawna budzi spory. Kościół katolicki oficjalnie nie uznaje jej za prawdziwą, a wielu teologów, takich jak James Weiss, wskazuje, że mogła zostać stworzona w 1590 roku, by promować na konklawe kardynała Girolamo Simoncelliego. Francuski encyklopedysta Louis Moréri sugerował, że dokładność opisów papieży przed 1590 rokiem kontrastuje z ogólnikowością późniejszych mott, co wskazuje na fałszerstwo. Brak jakichkolwiek wzmianek o przepowiedni w dokumentach z XII wieku oraz milczenie Bernarda z Clairvaux na jej temat, dodatkowo podważają jej wiarygodność.
Mimo to proroctwo Malachiasza pozostaje fenomenem kulturowym. Jego enigmatyczność i możliwość różnorodnych interpretacji sprawiają, że wciąż przyciąga uwagę. Nawet sceptycy przyznają, że niektóre motta, takie jak te dotyczące Jana Pawła II czy Benedykta XVI, wydają się zaskakująco trafne, choć mogą być wynikiem przypadkowych zbiegów okoliczności. Współczesne zainteresowanie przepowiednią wzrosło po śmierci papieża Franciszka w 2025 roku, co ponownie skierowało uwagę na tajemniczego Piotra Rzymianina.
Proroctwo Malachiasza: (c) Rysunki.pl / GR
Zobacz też:
> Przepowiednie dla świata
> Najsłynniejsi prorocy
